Każde przedsiębiorstwo, które chce wprowadzić nowoczesne i efektywne zarządzanie energią musi wiedzieć, w jaki sposób (a nie tylko w jakiej ilości) tę energię zużywa, gdzie i kiedy ją zużywa, czy i gdzie są obszary do poprawy, jakie inwestycje należy poczynić, ile te inwestycje przyniosą zysku, czy konieczne są zmiany w procedurach itp. NA te i inne pytania odpowie audyt energetyczny przedsiębiorstwa. Dla niektórych firm jest on obowiązkowy, ale dla większości dobrowolny. Idealnie, gdyby taki audyt wykonali certyfikowani audytorzy, ale istnieją możliwości powierzenia go innym specjalistom.
Audyt energetyczny przedsiębiorstwa to nie tylko narzędzie pozwalające zobowiązanym do tego podmiotom na spełnienie wymogów ustawowych. To cenne źródło informacji, świetna podstawa do uzyskania oszczędności, zwiększenia wydajności, obniżenia kosztów operacyjnych, a także pomocny instrument przy planowaniu inwestycji. Dokumentacja z audytu energetycznego może również stanowić znaczący wkład w przygotowania do wdrożenia systemu zarządzania energią ISO 50001.
Co to jest audyt energetyczny przedsiębiorstwa?
Audyt energetyczny pozwala na uzyskanie wiedzy o profilu istniejącego zużycia energii w budynku, czy przedsiębiorstwie, a także na określenie, czy, jakimi metodami i jakim kosztem możliwe jest uzyskanie oszczędności energii, czyli zalecenie konkretnych rozwiązań i określenie ich opłacalności. Obejmuje także doradztwo w zakresie podejmowania i realizacji inwestycji mających na celu racjonalizację zużycia energii. Ta niezależna i obiektywna opinia stwierdza, które modernizacje są opłacalne w badanym budynku oraz jakie produkty i rozwiązania techniczne są najkorzystniejsze. Audyt jest to więc podstawa prawidłowej decyzji o podjęciu przedsięwzięć poprawiających efektywność energetyczną obiektu.
Co zawiera audyt energetyczny?
- określenie celu,
- zebranie danych o obiekcie, czyli inwentaryzację instalacji zużywających energię, ocenę właściwości cieplnych budynku oraz określenie, jaka jest charakterystyka energetyczna budynku,
- analizę i ocenę stanu istniejącego,
- pokazanie sposobów możliwego zmniejszenia zużycia energii,
- ocenę opłacalności każdego z tych sposobów,
- wskazanie, które z nich są optymalne dla rozpatrywanego obiektu.
Co obejmuje audyt energetyczny? Najważniejszym elementem audytu energetycznego jest obliczenie zapotrzebowania na energię i moc w obecnym stanie obiektu oraz po zrealizowaniu ulepszeń zalecanych w audycie. Audyt obejmuje wszystkie elementy, instalacje i urządzenia związane z zużyciem energii, takie jak:
- przegrody zewnętrzne (ściany, dachy, stropodachy),
- okna,
- instalacje grzewcze, wentylacyjne i klimatyzacje,
- instalacje ciepłej wody użytkowej,
- pracujące maszyny i urządzenia
- oświetlenie,
- dźwigi osobowe i towarowe,
- stosowanie wszelkich dostępnych źródeł odnawialnych
- zastosowanie układów odzysku ciepła odpadowego,
- zastosowanie niekonwencjonalnych źródeł energii i chłodu (np. kogeneracja i trójgeneracja).
Kto ma obowiązek wykonać audyt energetyczny przedsiębiorstwa?
Od bieżącego roku obowiązek wykonywania audytu energetycznego spoczywa na szerszej grupie niż dotychczas i są to firmy, które co najmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniały 250 i więcej pracowników lub
- osiągnęły roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczający 50 mln euro lub sumy aktywów ich bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat przekroczyły 43 mln euro.
Z obowiązku wykonywania audytu energetycznego zwolnieni są tylko przedsiębiorcy posiadający wdrożony i certyfikowany system zarządzania energią (norma ISO 50001) lub system zarządzania środowiskowego zgodny z wymaganiami EMAS, jeżeli w ramach tych systemów przeprowadzono audyt energetyczny przedsiębiorstwa. Warto tu dodać, że niewykonanie obowiązkowego audytu grozi karą do 5% przychodu przedsiębiorcy osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Pamiętajmy, że nie ma obowiązku wdrażania wskazanych w raporcie zaleceń zwiększających efektywność energetyczną.
Kto może wykonać audyt energetyczny przedsiębiorstwa?
Audytu energetycznego nie możemy wykonać samodzielnie. Prawo wyraźnie określa kto może go wykonać. Co do zasady powinien być wykonany przez uprawnionego audytora (lista rekomendowanych audytorów znajduje się na stronie Zrzeszenia Audytorów Energetycznych). Ustawodawca dopuszcza sytuację, w której audyt sporządza wewnętrzny ekspert, jednak nie może być to osoba bezpośrednio zaangażowana w audytowaną działalność przedsiębiorcy.
Kiedy wykonać audyt energetyczny?
W przypadku obowiązkowego audytu sprawa jest prosta. Najpóźniej trzeba go wykonać do września 2021 i powtarzać procedurę co cztery lata. Dobrowolny audyt można wykonać w dowolnym terminie w wielu sytuacjach. Zachęcam do tego, bo wiedza dostarczana przez taki raport jest nieoceniona i właściwie wykorzystana powinna przynieść przedsiębiorstwu wiele korzyści. Poza tym audyt energetyczny może stanowić dla właściciela budynku podstawę do ubiegania się o dofinansowanie przedsięwzięć termomodernizacyjnych z funduszy środowiskowych i programów strukturalnych (m.in. programów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej czy Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko). Audyt energetyczny jest najważniejszym załącznikiem do wniosku o przyznanie premii termomodernizacyjnej.
